From tube to trail: Synus MTB #1 – deel 3: Bouwen!

In de artikelserie “From tube to trail” volgen we Chris van der Gaag van Dutch Made Precision Bikes bij de totstandkoming van de eerste mountainbike onder het eigen Synus-label. In het eerste deel werd het concept beknopt toegelicht. In deel 2 werd je meegenomen in de details van het ontwerp en de keuzes en afwegingen die daarbij een grote rol speelden.

De buizen zijn inmiddels al enige tijd binnen en dus kan de bouw beginnen! Nou ja, Chris had al eerder willen beginnen: “Zoals gebruikelijk bij dit soort prototype-projecten loopt de planning uit. Klantenorders hebben nu eenmaal voorrang”, aldus Chris.

RVS framebouw: specialisme
Het bouwen in RVS vergt op een aantal vlakken specifieke aandacht. Het Lytinox materiaal is erg sterk en zelfs taaier dan gewoon staal waardoor het verspanen van het materiaal veel aandacht -of geduld liever- vraagt. Een zeer lage aanzet (snelheid waarmee het verspanende gereedschap door de snede heen wordt bewogen) en flinke koeling zijn de sleutel om nauwkeurige en nette sneden te maken. Het maken van één snede kan daardoor soms 15 minuten duren!

Ook het lassen van RVS vergt wat meer aandacht dan ‘gewoon’ staal. De lasnaden hebben een sterkere neiging om te krimpen tijdens het afkoelen. Dat betekend dat het een nòg grotere uitdaging is om een lasconstructie in RVS recht te houden. RVS laat zich erg lastig richten en daarom is het dus zaak om een frame al zo recht mogelijk uit de lasmal te halen. Een stijve lasmal is dus een strikte noodzaak. DMP heeft om die reden geheel in eigen beheer een lasmal ontwikkeld en gebouwd om hier in te kunnen voorzien. Door de volgorde waarin de individuele verbindingen gelast worden dusdanig te kiezen, is het mogelijk een frame recht uit de mal te krijgen zodat richten niet meer nodig is. Logischerwijs vergt dit veel inzicht en ervaring en maakt dat mede het geheim van de smid!

Tijdens het lassen gebruikt men een beschermgas (argon) dat uit de lastoorts stroomt en het vloeibare metaal afschermt van de buitenlucht. Metalen reageren sterk op onder andere de zuurstof in de atmosfeer en de minste verontreiniging verzwakt de uiteindelijke las. Zeker bij dunwandige constructies zoals een frame, luistert dit erg nauw. DMP past daarom een lasmethode toe waarbij ook de achterzijde van de lasnaad, aan de binnenzijde van het frame, eveneens beschermd wordt met beschermgas. Zodra de buizen in de lasmal ingespannen zijn, worden alle uiteinden dicht gezet en op wordt er via een aantal strategische plekken gas door het frame gevoerd zodat de zuurstof ook inwendig verdreven wordt.

Bijschaven en afwerken
De voorste driehoek van dit prototype frame wijkt niet noemenswaardig af van traditionele frames en zat dus zodoende snel in elkaar. In deel 2 toonden we de schetsplaat-constructie die Chris toe wilt passen ter versteviging van de liggende vork nabij de trapas. Een detail dat het frame een unieke aanblik moet geven, maar dat nu in de praktijk toch wat haken en ogen lijkt te krijgen. Eenmaal in elkaar gestoken zonder het al definitief te lassen werd een laatste check uitgevoerd met een volledig achterwiel. De ruimte voor de geopteerde dikke achterband bleek beperkt en het geheel bleek lastig te lassen. Er was dus last minute thinkering van Chris, ontwerper Erik en lasser Hein nodig om het toch om te zetten in een werkbaar ontwerp.

Op het moment van dit schrijven is het frame zo goed als klaar. Enkel een aantal nokjes voor de bekabeling rest nog, waarna het frame de deur uit gaat voor een shot-peening. Shot-Peening lijkt wat op zandstralen, maar de korrels zijn groter en dienen ook een ander doel. Waar het bij het zandstralen gaat om een abrassieve werking, hebben de grotere metaalkorrels het effect van talloze micro-hamerslagen die het oppervlak verdichten. De microspanningen die hierbij optreden effenen de restspanning die in de las-zones achter zijn gebleven na het lassen. Het resultaat is een meer egaal verdeelde sterkte door het hele frame, wat op zijn beurt natuurlijk gunstig is voor de levensduur. Niet geheel onbelangrijk voor een fiets die offroad het nodige zal krijgen te verduren…

BikeMotion: de onthulling!
De volledige fiets wordt pas onthuld op de BikeMotion, maar Chris gaf ons al wel een kleine voorproef van de afmontage. Zo vinden we vooraan een Carbotech starre voorvork en zal de fiets op Rolf Prima Ralos 29″ wielen rollen met daar Conti’s Race King banden omheen. De remmen komen bij TRP vandaag; Chris verkoos de TRP Spyre remmen. De eerste mechanische schijfrem met twee bewegende zuigers die eenvoud combineert met vrijere loop van de schijf, waardoor deze minder snel aanloopt. Dat past mooi in het ‘Less is more’ concept, dat aan de basis lag van het concept van deze mountainbike.

Less is more… helaas gaat dat niet echt op voor de tijd. De BikeMotion vindt plaats over krap één maand. Zodra het frame dus terug is van shot-peening zal de fiets voor het eerst opgebouwd worden en moet blijken of wens en werkelijkheid in elkaars verlengde liggen en er geen apen-uit-de-mouw komen bij dit prototype. Pas vanaf de onthulling kunnen we dan pas zeggen dat de eerste Synus mountainbike een succesvol feit is…!

Tot op de BikeMotion!

Wordt vervolgd….!

Tekst: Jeroen van den Brand
Foto’s: Chris van der Gaag