St. Joris Cycles – Beschermheilige van het maatwerk

An Evil Plan

Fietsen van bouwer Alex de Kraker zijn vernoemd naar St. Joris, van de legende van Joris en de Draak. Wie de draak is in dit verhaal van St. Joris Cycles is niet helemaal duidelijk. Dat de fietsen naar zijn naam sprookjesachtig mooi zijn, is een ding wat zeker is. Zoals in zoveel sprookjes, is ook hier sprake van een “evil plan”, althans dat is hoe stichter en bouwer Alex de Kraker van St. Joris terug denkt aan de keuze om zijn vaste baan als ingenieur bij TNO op te zeggen en zich volledig toe te leggen op het bouwen van op maat gemaakte stalen fietsen. “Evil Plan” prijkt dan ook trots in subtiele belettering op de onderbuis van zijn fietsen. Het doel van zijn evil plan: het bouwen van gemeen goede fietsen!

De werkplaats van St. Joris, je rijdt er zo voorbij… Als de deur niet open zou staan

Alex werkt zo lang hij weet al aan fietsen. In zijn kindertijd was hij al te vinden in het schuurtje achter het ouderlijk huis om reparaties en modificaties uit te voeren aan zijn tweewieler. Later nam hij zijn hobby steeds serieuzer en begon hij zélf met het bouwen van frames. Ter referentie gebruikte hij frames van andere bouwers en zag al snel dat het vaak beter kon. Perfectionistisch als hij is, legde Alex de lat steeds hoger, tot hij op een niveau kwam waar hij zich comfortabel genoeg voelde om ook commercieel fietsen te bouwen.

Vanaf 2010 part-time, en inmiddels meer dan twee jaar full-time, gecombineerd met de zorg voor zijn gezin. Daar zijn de rollen zo verdeeld dat als zijn vrouw en twee jonge kinderen bij ochtendgloren aan het ontbijt zitten, Alex al in zijn werkplaats te vinden is. Daar plant hij zijn werkzaamheden zo in dat hij op tijd weer weg kan om zijn kinderen van school te halen. Eenmaal thuis is er tussendoor nog tijd voor het beantwoorden van e-mails, administratieve zaken en het bepalen van frame geometrieen. ’s Avonds nog wat quality time op de bank, maar laat opblijven is er vaak niet bij: de werkplaats wacht.

De werkplaats van Alex is geordend en overzichtelijk, maar toch ook erg knus. Misschien komt het door de sfeervolle decoratie aan het plafond

Where the magic happens

Van straatnaam naar merknaam

De werkplaats waar St. Joris als merk is ontstaan, bevindt zich in een achtertuin aan de St. Jorisstraat in Eindhoven. Helaas was deze werkplek al snel te klein, verhuizen werd noodzakelijk en inmiddels vind je de werkplaats van St. Joris een kilometer of 6 buiten Eindhoven in een anoniem schuurtje aan de rand van het buitengebied van Nuenen. Als je de deur binnen gaat word je onmiddellijk omringd door fietsen in verschillende staat van voltooiing. Ik zie blinkende racefietsen, een schitterende cyclocrosser en een aantal frames en fietsonderdelen. Alles bevindt zich in een opgeruimde en praktische werkplaats waar alle essentiële middelen om een fiets te bouwen aanwezig zijn: een freesbank, kolomboor, schuurband, lastoorts… en natuurlijk een voorraad hoogwaardig stalen buizen, lugs, drop-outs en zilverdraad voor het solderen. Naast dit alles is er nog net een hoekje vrij voor een koffiezetapparaat (inmiddels is er een heuse espressomachine, heb ik gehoord) en een tafel voor de laptop en het ontvangen van bezoek.

Op zich al een specialisme, hier masterclass: het aanbrengen van interne kabelgeleiding

Uitsluitend racefietsen? Niet helemaal waar…

Kenmerkend voor al zijn creaties: het logo van Pankra op de onderbuis. 3D-lasergesneden uit een dunwandige buis voor naadloze aansluiting.

De heilige waar St. Joris zijn naam aan ontleend is onder andere beschermheilige van Engeland (en na zorgvuldig onderzoek blijkt zo ook menig scouting). Voor Alex zijn er bij het bouwen van een fiets ook een aantal zaken heilig: rijgedrag, afwerking, de zit… een fiets die perfect is afgestemd op de rijder. In zekere zin is Alex dus beschermheilige van maatwerk. Dit is ook de reden dat Alex in principe alleen complete fietsen verkoopt.

Maatwerk is meer werk

Voor de bouw van een fiets gaat een uitgebreid proces vooraf. Dit proces begint met een mailwisseling en een intakegesprek waar de wensen van de klant in kaart worden gebracht. Op basis hiervan kan Alex aan de slag met een voorstel voor een fiets op maat. Indien er een fiets beschikbaar is die in de buurt van de ideale maat komt, kan een gezamenlijke testrit nog een nuttige bijdrage leveren aan het fijnslijpen van de nieuwe maatfiets.

Een beter voorbeeld van maatwerk valt bijna niet te vinden: de fiets die Alex bouwde voor zijn eigen vrouw

Strak in de lak, met schitterende details…

… kleurencombinaties of “fades” op de bovenbuis; het duurde lang voordat Alex een spuiter vond die aan zijn hoge eisen voldoet

In huize de Kraker geniet Campagnolo afmontage de voorkeur

Als de klant zijn bestelling plaatst volgt er een fietsmeting bij Sportmax, waar onder deskundige leiding van Edwin Achterberg de ideale zit wordt bepaald. Daarna gaat Alex aan de slag om de geometrie van de fiets te bepalen die het gewenste rijgedrag oplevert. Daarbij heeft Alex het liefst zo veel mogelijk vrijheden, ook vanuit esthetisch oogpunt. Om deze reden bestaan zijn frames vaak uit een cocktail van buizen van verschillende fabrikanten en gebruikt hij voorvorken van fabrikanten die een keuze aan vorksprongen aanbieden.

Verder zijn de mogelijkheden bijna eindeloos… alhoewel in het eindresultaat Alex zijn handtekening altijd duidelijk zichtbaar is. Als de fiets eenmaal klaar is, wordt de klant uitgenodigd voor een proefrit. Tijdens deze rit in de lokale omgeving wordt er gekeken hoe de fiets bevalt en of er eventueel nog aanpassingen gemaakt moeten worden aan de zit of afmontage. Alles aan de fiets moet kloppen voordat de klant hem mee naar huis neemt.

Als showcase van mogelijke opties, maar vooral voor zijn vader, bouwde Alex deze racer

Goud, maar dan niet ordinair: erg netjes…

… smaakvolle fade op de bovenbuis: check!…

… zo ook de kabelgeleiding, en die zadelpenklem met blind gat: fraai

A family affair: de fiets van zowel vrouw als vader

Intensieve aanpak: compacte klantenkring

Per jaar bouwt Alex ongeveer 25 fietsen. De persoonlijke en vrij intensieve benadering van maatwerk zorgt er mede voor dat de klantenkring van St. Joris vrijwel compleet in de lage landen te vinden is. Alex hecht grote waarde aan zijn aanpak, maar onder andere de fitting bij Sportmax en de proefrit verhogen voor internationale klanten de drempel. Al zijn er uitzonderingen. Zo bouwde hij voor het Rapha Continental Team in 2013 een racefiets met roestvast stalen buizen en lugs. Dit leverde flinke, internationale, aandacht op. Zo duikt de fiets op tijdens beurzen of bij de door Rapha georganiseerde events. Ook gaf Alex een lezing over bike-fitting in de onlangs geopende Rapha Cycle Club in Amsterdam.

Alex doet zijn verhaal in de Amsterdamse Rapha winkel tijdens een thema-avond over bikefitting

Om de naamsbekendheid van het merk en de aanpak en het vakmanschap van Alex nog beter in de verf te zetten geeft Alex onder meer lezingen en stelt hij op beurzen als de Bikemotion en de Berliner Fahrradschau zijn fietsen ten toon. Op deze laatste beurs toonde Alex op de stand van ENVE composites trouwens een primeur: zijn eerste niet-racefiets. Jarenlang reed Alex al cyclocross wedstrijden als hobby, nu kan hij de modder in op zijn eigen fiets.

Op de Berliner Fahrradschau presenteerde Alex zijn eerste crosser

En alweer een tevreden klant…

Strak in de lak: eerst volgt er een fotosessie waarna de fiets aan de tand zal worden gevoeld op Alex’ favoriete lokale singletracks

En natuurlijk het kenmerkende logo op de onderbuis

Wat betreft de wachtlijst is er nog geen directe noodzaak om St. Joris nog duidelijker op de kaart te zetten, maar Alex denkt wel na over de toekomst van het merk. Het productgamma uitbreiden gebeurt alleen als hij honderd procent achter zijn product kan staan, maar cyclocrossers opnemen in het aanbod is gezien de recente ontwikkelingen niet uitgesloten.

Ook zullen er steeds meer features op het frame verschijnen die van eigen ontwerp zijn, denk aan eigen ontworpen bruggetjes, RVS uitvaleinden en contactpunten, drop-outs, etc. Mocht dit alles leiden tot een explosieve vraag naar St. Joris fietsen… zelfs dan heeft Alex zijn plan klaar: de tijd zal ons vertellen hoe Evil ze zullen zijn.

Meer moois en details zijn te zien op de website van St. Joris Cycles: www.stjoriscycles.nl

Tekst & foto’s: Pieter d’Haens