Velove | Dennis’ Project12

Tekst & foto's: Dennis Jöris

Het was 25 jaar geleden dat ik mijn eerste serieuze mountainbike kocht. Ik weet het nog goed, ik zocht een winkel in Eindhoven waarvan ik een advertentie in de Mountainbike Plus gezien had. Ik bleek er inmiddels al 2 keer voorbij gefietst te zijn voordat ik hem vond. In een garage, achter een woonhuis tussen 2 spoorlijnen: Monique's Bikeshop (ze bestaan helaas niet meer). Ik kocht er een GT Zaskar LE frame, model '93, dat ik opbouwde met de onderdelen van mijn oude, paarse, en vooral geroeste Raleigh Mirage.

“...het zaadje was gepland: een Long Travel HardTail (LTHT) had ik nog niet in mijn stal, en dat moest nu veranderen.”

25 jaar op de mountainbike, dát moet gevierd worden, vond ik. Nou ja, ik vond het vooral een goed gevonden excuus voor een nieuwe fiets. In navolging van iemand op een mountainbikeforum (you know who you are) leek een nieuwe fiets opbouwen een passend cadeau voor dat jubileum. Ik had nog een oude Fox 34 op de vliering liggen van mijn Specialized Enduro. Het idee was om daar een fiets omheen te bouwen. Nu had ik nog een stalen Kona Unit uit 2010. Het idee van zo’n dikke voorvork in een hardtail leek me wel wat. De Fox paste met zijn tapered stuurbuis echter niet in de inmiddels ouderwetse 1 1/8” balhoofdbuis van de Kona. Daarnaast zou het ook wat betreft geometrie een freakshow worden. Geen overtuigende argumenten om het project zo voort te zetten, maar het zaadje was gepland: een Long Travel HardTail (LTHT) had ik nog niet in mijn stal, en dat moest nu veranderen.

Wat dan wel? In elk geval staal. De keuze voor staal komt in eerste instantie voort uit mijn afkeer van kromme buizen en organische vormen. Nee, een fiets moet rechte buizen hebben! En als het kan ook geen knikje in de onderbuis bij het balhoofd, laat staan een 'buikje', zoals dat tegenwoordig hip is. Waarom geen titanium? Nou, dat vind ik niet uniek genoeg: als je er één gezien hebt, dan heb je ze allemaal gezien. Dat is met een dikke paint job wel te veranderen, maar titanium verven.. dat is eigenlijk ook not-done.

Dus: staal. Dunne, stalen buizen hebben iets primitiefs, iets ouderwets, iets wat een oude vent als ik  wel aanspreekt. Maar welke stalen fiets dan? Er zijn zoveel mooie stalen fietsen. Bijvoorbeeld de Kona Honzo, of een Commencal, of een Cotic, of een...

Op instagram volg ik ook het Britse merk Stanton. Ze maken leuke stalen fietsen met moderne geometrie en een heel scala aan kleuropties. En kleur moest de fiets hebben, want er rijden al genoeg saaie zwarte fietsen rond. Er was slechts 1 probleem. Het frame had, in mijn maat, een te lange balhoofdbuis voor de vork die ik heb liggen. Die is namelijk nogal kort afgezaagd. Het werd dan wel een jubileumfiets, maar er moest ook aan het budget gedacht worden, dus geld voor een nieuwe voorvork was er niet.

De tekst gaat verder onder de foto.

Maatbouw!

Enter Project12. Ik had al een paar keer gefietst met Michiel Burgerhout en zijn zelfgemaakte fiets zag er heel erg mooi uit. Dunne en rechte, stalen buizen, gesoldeerd (fillet brazed) zodat de buizen bijna vloeiend in elkaar over lopen. Initieel had ik Michiel als framebouwer gevraagd om de balhoofdbuis uit de Kona te zagen en er een tapered balhoofd in terug te solderen, met een lichtelijk aangepaste balhoofdhoek. Je kan immers niet te veel veranderen zonder flinke impact op de reach en stack. Na wat over en weer gemaild te hebben over de mogelijkheden en overwegingen bij zo’n modificatie, stalen frames in algemene zin en wat voor soort wensen ik eigenlijk nog meer had, kroop het bloed toch waar het niet gaan kan. Ter overdenking deed Michiel me een aanbieding voor een compleet custom frame. Die deal was dusdanig scherp dat ik niet eens zo veel duurder uit zou zijn dan mijn tot dan toe duurste optie: het kopen van een nieuwe, standaard Stanton.

Een volledig custom fiets, is dát ff mooi voor mijn jubileum!? En dan niet zoals mijn andere fietsen, die allemaal frame-only gekocht waren en slechts "custom" opgebouwd zijn. Nee, een fiets met custom geometrie, waarin mijn Fox 34 voorvork past en dito custom kleur. One of a kind: een Project12 patientZERO. Nog wat e-mails later hadden we een deal waarmee ik mijn budget met slechts een paar honderd euro had overschreden. Ik heb projecten meegemaakt waar dat wel anders was…

En ja, dan heb je een custom frame besteld, maar wat voor geometrie moet dan ‘ie krijgen? Een bike fitting leek mij niet nodig; voor een LTHT gelden immers heel andere 'regels' dan voor een cross country racebak. Michiel vertelde dat hij grofweg twee soorten klanten heeft. De eerste weet precies wat hij/zij wil en heeft - bij wijze van spreken - de schetsen al klaar, maar verandert dan tijdens het ontwerpproces nog 12 keer van gedachten. De ander geeft een beschrijving van wat de fiets moet kunnen en laat vervolgens alles over aan de expertise van Michiel. Ik pas meer in de eerste categorie, maar heb echter geen ervaring met écht moderne geometrie (lees: lang en lui). Dus na het doorgeven van de maten van mijn huidige fietsen, nog wat meer e-mails en een proefrit op een fiets van Michiel, kwam hij met een geometrievoorstel. Die heb ik vervolgens nog wat bijgesteld. Op mijn vraag hoe je nou weet of zo'n custom geometrie een beetje fijn zal fietsen, gaf Michiel het nuchtere antwoord "Je hebt geen enkele zekerheid dat dit lekker gaat fietsen. Maar ik heb ondertussen wel een redelijke kijk op wat wel en niet werkt". Nou, dan, ja, euh... op hoop van zege dan maar.

“...ik wilde een mix van oud en nieuw. Ik heb een lichte voorkeur voor het fietsmerk Rocky Mountain, daarom wilde ik een two-tone kleur met een speciale overgang.”

Het volgende punt: de kleur. Michiel biedt het frame aan inclusief een poedercoating in een uni RAL kleur naar keuze. Tegen een meerprijs gaat hij echter naar een spuiter die alles doet wat je wilt. Aangezien ik graag een metallic kleur wilde, werd het dat laatste. Ik leefde me helemaal uit, maar hield het wel classy. Het moest geen 'Squid Bike' worden. Nee, ik wilde een mix van oud en nieuw. Ik heb een lichte voorkeur voor het fietsmerk Rocky Mountain, daarom wilde ik een two-tone kleur met een speciale overgang. Ik liet me inspireren door de 2018 Rocky Mountain Pipeline en heb bij de spuiter wel honderden kleurstalen bekeken.

En toen was het wachten geblazen, want Michiel heeft natuurlijk méér klanten dan alleen ik. Er zaten nog wat frames in de pijplijn vóór de mijne. Maar de wachttijd was niet belachelijk lang; typisch 2 tot 3 maanden, afhankelijk van de drukte en vakanties. Daarbij heeft handwerk gewoon tijd nodig. Want Michiel doet vrijwel alles met de hand. Zelfs het passend maken van de buizen gebeurt met de hand (of een vijl, liever). Als alles op maat is en goed in de lasmal staat, worden de buizen aan elkaar gehecht door middel van kleine soldeerverbindingen. Het begint dan al een beetje op een frame te lijken. Het volledig solderen van de verbindingen gebeurt niet in de lasmal, maar aan een normale fietsstandaard zodat Michiel overal goed bij kan. Na het afkoelen worden de soldeerverbindingen vlak geschuurd, alles ontvet en kan ‘ie op weg naar de spuiter. Dit alles duurt uiteindelijk ongeveer 7-10 dagen.

En dan, nadat alle buizen zijn gesoldeerd, het frame gericht is en de flux is weggepoetst, worden alle soldeerverbindingen glad geschuurd. Het is haast weer zonde om het resultaat over te spuiten...

Van frame tot fiets

Voor deze ‘nieuwe’ fiets gebruik ik de onderdelen van de (inmiddels) afgedankte Kona Unit, dus deze Project12 wordt geen N+1. De opbouw was snel gepiept, alleen op de zadelbuis shim van 30.9 naar 31.6 mm moest ik lang wachten. Op advies van Michiel had ik gekozen voor een 31.6 mm zadelbuis, maar al mijn zadelpennen waren 30.9 mm. Bij de opbouw zijn wel wat compromissen gesloten vanwege het budget. Zo zitten er Hope Mini remmen op met 160 mm schijven. Die zijn ietwat ondergedimensioneerd voor een LTHT. Een 180 mm schijf aan de voorkant duwt dit setje remmen al meer richting het inzetbereik (al heb ik daar de adapter nog niet voor). De 9 speed cassette en ketting moeten nog even verslijten voordat deze vervangen worden door 10 speed exemplaren, zodat de 10 speed shifter en derailleur hun werk kunnen doen zoals dit bedoeld was door Sram.

Hoe rijdt dat nu?

Had Michiel gelijk toen hij zei dat de fiets 'zou gaan werken?' Hij is natuurlijk bedoeld voor ruig terrein. Met beperkte tijd en toch zin om de nieuwe fiets eens uit te proberen, bleef het vooralsnog eventjes bij mijn traditionele rondje in het lokale vlakke bos. Daar viel het me vooral op dat het sturen anders gaat, maar dat dat eigenlijk héél snel went. De fiets voelde zelfs snel op dit cross country parcours. Eenmaal thuisgekomen zei Strava me dat er weinig PR’s gesneuveld waren, dus wellicht was de snelheid een ‘nieuwe-fiets-syndroom’? Geen idee; de fiets voelde in elk geval goed en gebalanceerd… de zit is niet veel anders dan op mijn andere fietsen, maar door de langere bovenbuis (reach) en kortere stuurpen ben ik niet alleen in 2019 beland, maar merk ik ook dat dat écht goed kan werken…