Tekst: Arjan Kruik // Foto's: Joris Lugtigheid
Zuid-Tiroolse trailtrilogie
Val Venosta, dat klinkt Italiaans. Maar toch spreekt iedereen er Tirools Duits. Hoe dat zit? Tot 1918 hoorde deze zonnige vallei ten zuiden van de Ötztaler Alpen bij het Oostenrijkse Tirol. Maar omdat dit land verliezer was in de Eerste Wereldoorlog en tegenstander Italië bij de winnaars hoorde, kwam dit deel van Tirol als oorlogsbuit toe aan deze zuiderbuur en werd de officiële naam veranderd van Vinschgau in Val Venosta. Toch is ondanks bijna een eeuw van Italiaanse invloed de sfeer in de Val Venosta/Vinschgau nog steeds niet 100% Italiaans. Maar ook niet meer 100% Tirools. En dat ambivalente is eigenlijk best wel lekker. Want op een of andere manier hebben de Vinschgauers, net als alle andere Zuid-Tirolers, het beste uit beide culturen opgepikt. Dolce vita en gründlichkeit gaan hier hand in hand. Knödel meets pasta en pilsner meets prosecco.
Maar wat heb je hier aan als biker? Om te beginnen is het in Val Venosta veel minder streng geregeld dan ten noorden van de Ötztaler Alpen, het gebergte dat Italië en Oostenrijk scheidt. Dat betekent dat je op (bijna) alle paden gewoon mag biken. Maar niet streng is hier niet hetzelfde als niet goed georganiseerd. Integendeel; aan wat in de Vinschgau op mountainbikegebied gerealiseerd is, kunnen ook veel Oostenrijkse gebieden nog een puntje zuigen. De hellingen liggen bezaaid met goed aangelegde, goed gemarkeerde en goed onderhouden routes. Dat maakt deze streek tot een ideale bestemming voor veeleisende trailrijders.
Saharaklimaat
De eerste dag lijkt dat niet helemaal uit te komen. Dat ligt niet aan de infrastructuur, maar aan het weer. Als we opstaan blijken de toppen van de bergen helemaal wit. De regen van afgelopen nacht is klaarblijkelijk overgegaan in sneeuw. En dat terwijl het pas begin september is! Tsja, dat heeft hotelbaas en bike-guide Matthias Tschenett zelf ook nog niet vaak meegemaakt, zo moet hij toegeven. Terwijl Matthias de avond tevoren aan de hotelbar nog de vurig de loftrompet afstak over zijn dal. “De Vinschgau is een van de zonnigste dalen van de Alpen, met een microklimaat dat qua dagen met zon en qua regenval vergelijkbaar is met de Sahara,” vertelde hij. Zelfs de winters zijn mild: “Ik krijg steeds vaker gasten die met kerst niet meer gaan skiën, maar hier komen biken. Die pakken dan de trails op de zonnige, open hellingen aan de noordkant van de vallei. En zomers, als het heet is, vind je juist verkoeling op de paden aan de dichtbeboste zuidkant.”
Maar ja, sneeuw zo vroeg in september maken ze hier dus ook niet ieder jaar mee. En verkoeling zoeken heeft nu niet bepaald onze prioriteit. Oftewel; we pakken vandaag de noordkant, waar de zon vrij spel heeft en de trails sneller droog zijn. Met in de rugzak niet alleen het voorraadje energierepen dat we van het hotel meegekregen hebben, maar ook een gedetailleerde (en watervaste) routekaart waarin Matthias zijn favoriete routes aan de noordkant van het dal heeft gemarkeerd: de Propain Trail, de Montesole Trail en de Latscher Panorama Trail.
Propain Trail
Alhoewel je de op 1.425 hoogte gelegen toegang tot de Propain Trail makkelijk via een asfaltweg kunt bereiken, kiezen wij er in verband met de efficiëntie voor om gebruik te maken van de shuttle-service van het hotel. We willen immers zoveel mogelijk zien in de beperkte tijd die we beschikbaar hebben. Voor iets meer dan een tientje per persoon worden we inclusief onze bikes met een busje naar boven getaxied. Decadent, zeker. Maar omdat een groot deel van onze tientjes terecht komt in een potje waarmee het onderhoud van de trails wordt betaald, voelen we ons toch niet schuldig.
Die Propain Trail is een van de vele bike-trails die hier de laatste jaren zijn aangelegd. Sommige secties zijn bikers-only, andere moet je delen met wandelaars. Niks mis mee. Wat zeg ik: beter zelfs! Dankzij het share-the-trail-principe is de route is namelijk een fijne mix van natuurlijke wandelpaden en aangelegde biketrails. Het ene moment is het alle hens aan dek, een paar seconden later ben je ineens weer heerlijk aan het flowen. En die lekker afwisseling duurt bijna duizend hoogtemeters lang.
Nou mag duizend hoogtemeters als best veel kinken als de Utrechtse Heuvelrug je referentie is, uiteindelijk zijn ze toch snel op, zo blijkt als we de laatste meters door de boomgaarden rollen die het onderste deel van de berghelling (en de rest van de dalbodem) bedekken. Even snel een vers appeltje snaaien en dan op naar het treinstation van Schlanders, een dorp even ten westen van ons startpunt. Niet alleen vertrekt daar de shuttlebus voor onze tweede rit van vandaag, maar bovendien zouden ze daar in de stationsrestauratie volgens Matthias een prima Italiaans bakkie schenken. En dat klopt. Bovendien is het er gezellig druk. Heel Schlanders lijkt deze restauratie uitgekozen te hebben voor een snelle versnapering.
Montesole Trail
De tweede route die voor vandaag op de rol staat is de Montesole Trail, iets ten oosten van de Propain Trail van vanmorgen. De bestuurder van de shuttlebus is de vader van de chauffeur die we vanmorgen hadden. Was junior een relaxte autorijder, senior rijdt over de supersmalle weg alsof hij achter het stuur van een Ferrari zit in plaats van een Fiat Ducato. En om het nog erger te maken: ondertussen is hij non-stop aan het telefoneren zónder carkit. Hoé steil en stenig die trail straks ook mag zijn, enger dan dit wordt het niet. Pas op 1.670 meter hoogte mogen we er uit.
De Montesole Trail is de hellerit omhoog meer dan waard. Ook hier hebben de trailbouwers bestaande wandelpaden en nieuw aangelegde bike-trails aan elkaar geknoopt, waardoor een afwisselende en uitdagende route is ontstaan. En niet te vergeten: een toegankelijke route. Even als referentie: ik heb deze trail op een Trek Fuel EX met 140 mm veerweg probleemloos gereden. Nou ja, bijna probleemloos. Want halverwege de route besluit ik niet de routebordjes te volgen, maar een ongemarkeerd wandelpad de andere kant op te pakken dat er verleidelijk spannend uitziet. En spannend is het, vooral helemaal onderaan, als het pad in een heuse ‘klettersteig’ verandert en de bikes op de schouders moeten. Dit heeft niks meer met fietsen te maken, bedenk ik, als ik met mijn linker hand stevig om een aan de wand verankerde staalkabel naar beneden klauter…
Latscher Panorama Trail
We ronden de trail-trilogie van vandaag af met de Latscher Panorama Trail. Het bovenste deel van deze route is een wandelpad dat alleen na twee uur ’s middags voor mountainbikers toegankelijk is. Al op de kaart zie je dat het een droompad is, want vanaf de start in het bergdorp St. Martin im Kofel tot aan de aansluiting op de Propain Trail, ruim vierhonderd hoogtemeters lager, volgt het pad slingerend en golvend de hoogtelijn. Om er te komen smokkelen we ook nu weer, want vanuit het dorp Latsch pakken we de kabelbaan omhoog naar St. Martin dat op 1.740 meter hoogte ligt. Voordat we verder rollen, schuiven we eerst even aan in het kleine restaurantje dat bij de kabelbaan hoort. De middag is inmiddels al aardig op weg en de brandstof is behoorlijk op, dus het grote bord goulashsoep met brood gaat er rap in!
Goed gevuld volgen we de bordjes met Latscher Panorama Trail. Eerst over een smalle asfaltweg, maar al na een paar honderd meter gaat de weg over in een pad. De indruk die de kaart wekte, komt helemaal uit. Wat een waanzinnige trail! Hoogtevrees moet je alleen niet hebben, want is het smalle pad loopt op sommige stukken gevaarlijk dicht langs de afgrond. Een beetje redelijke bike-techniek kan ook geen kwaad, want de grote keien en rotsen die het pad op veel plaatsen blokkeren vragen om de nodige stuurmanskunst. Wat een prachtige apotheose van een heerlijke bike-dag.
Bike, eat, sleep, repeat
Op iets meer dan 1.400 meter sluit de Latscher Panorama Trail aan op de Propain Trail die we vanmorgen ook al gereden hebben. Wat is deze dag snel gegaan! Ook als je de Propain Trail voor de tweede keer rijdt is-ie leuk. Of misschien wel leuker zelfs. Omdat we nu min of meer op bekend terrein zitten, kan de snelheid wat omhoog en permitteren we ons een wat speelsere rijstijl. Heerlijk! Maar als we de parkeerplaats van Sporthotel Vetzan oprijden is de koek toch echt op. Althans, voor vandaag. Want morgen pakken we de paden aan de overkant van het dal; de Lupo Trail en de Fontana Trail. Maar voordat het zover is, gaan we eerst even een lekker potje bier drinken aan de hotelbar, uitgebreid tafelen en vervolgens lekker slapen. Bike, eat, sleep, repeat. Wat wil je nog meer...?
Reisinformatie MTB-regio Val Venosta/Vinschgau
Reisperiode
Val Venosta/Vinschgau is vanwege z’n beschutte ligging bijna net zo droog als de Sahara. Fijn voor bikers, want dat betekent dat de zon heel vaak schijnt. Bovendien is het bikeseizoen er vaak 365 dagen lang. Dus zelfs ’s winter, als alle andere Alpenbewoners op de lange latten staan! Maar de beste tijd is natuurlijk de periode van maart tot en met september.
Ernaartoe
Het is met de auto van Utrecht ongeveer 1.000 kilometer naar Val Venosta. Vliegen is wat lastig, maar er is wel een redelijk goede treinverbinding naar de nabijgelegen staden Merano en Bolzano.
Verblijf
Uitvalsbasis van Arjan en de Jorissen was Sporthotel Vetzan. Een fijn hotel dat zich heeft gespecialiseerd in bikers. Sterker: hotelbaas (en gediplomeerd mountainbikegids) Matthias Tschenett gaat zelf met zijn gasten op pad. Het hotel is aangesloten bij de regionale hotelorganisatie BikeHotels Südtirol, waardoor goede faciliteiten voor bikers gegarandeerd zijn. Denk daarbij aan een beveiligde stalling, het aanbieden van (begeleide) tochten, route-informatie, een werkplaats en natuurlijk gezonde en energierijke maaltijden. Ook kun je afspreken dat je aan het eind van je tocht opgehaald wordt, zodat je niet terug hoeft te fietsen. In de Vinschgau zijn naast Sporthotel Vetzan zijn nog vier andere bikehotels lid van BikeHotels Südtirol. Je vindt ze op hun website.
Bikehuur
Wil je wel eens een dubbelgeveerde trail- of endurobike huren in plaats van je eigen hardtail? Sporthotel Vetzan werkt samen met de bike-shops Maxx Bike Shop in Latsch en Bikeman in Schlanders. Via de receptie van het hotel kun daar een bike reserveren.
Shuttles
De shuttle-dienst Freeride Vinschgau, die alle bike-hotels in de regio gezamenlijk hebben opgezet, komt dagelijks langs om hotelgasten en hun bikes naar de bovenkant van de trails te brengen. Zelf een plaatsje in de shuttle reserveren kan op freeride-vinschgau.com.
Trails en routes
Matthias en zijn collega’s kunnen je helpen met het selecteren van mooie routes. Naar wens krijg je kaartmateriaal en/of een gps met voorgeprogrammeerde routes mee. Rij je liever met een groep mee? Iedere week worden er zeven tochten met gids georganiseerd op verschillende bike-niveaus. Routes in en om de Vinschgau vind je inclusief gpx-data op bikehotels.it.
Velozine-routes op Komoot
Bij Velozine steken we een hoop tijd, geld en moeite in de productie van reisverhalen. We willen je inspireren er op uit te trekken en aanmoedigen dezelfde mooie mountainbikeavonturen te beleven als wij. Maar dan moeten we de routes die we gereden hebben natuurlijk wel makkelijk met jou, onze lezer, kunnen delen. Om dat mogelijk te maken werken we samen met Komoot, een app voor het vinden, plannen en delen van routes. De trails en routes die we voor dit verhaal gereden hebben vind je hieronder.
Gratis regio-bundel voor nieuwe Komoot-gebruikers
Bespaar €8.99 en download gratis een regiopakket naar keuze met offline kaarten.
Interesse? Ga dan naar www.komoot.nl/account/gift en voer deze code in: VELOZINE, of klik simpelweg hier.
Deze actie geldt tot 31-12-2022.