Routes | Trails in de Achterhoek: Winterswijk

Tekst en foto's: Arjan Kruik

“Zoveel singletrack, dat had ik hier echt niet verwacht. Bijna een kwart van de route! Echt een leuke aanvulling de onverharde wegen en paden die de rest van de route vormen. En wil je meer kilometers maken, dan plak je de oude Winterswijkse mountainbikeroute, die nu is omgedoopt tot gravelroute, er gewoon aan vast. Dan kom je helemaal tot aan de grens met Duitsland!”

Drie jaar plannen, drie maanden graven

Afgelopen jaar is de bestaande mountainbikeroute rond het Gelderse Winterswijk flink op de schop genomen. Letterlijk; trailbouwer Patrick Jansen en zijn crew van bijna honderd vrijwilligers hebben zo’n negen kilometer singletrack toegevoegd aan de route. Een omvangrijke klus en niet alleen vanwege het vele graafwerk. Sterker; uiteindelijk is het graven van de paden niet meer dan de afsluiting geweest van een veel langer en zeker niet minder lastig proces.

“Een omvangrijke klus en niet alleen vanwege het vele graafwerk. Sterker; uiteindelijk is het graven van de paden niet meer dan de afsluiting geweest van een veel langer proces.”

“Het hele traject heeft uiteindelijk ruim drie jaar geduurd”, vertelt Harry van den Broek, projectcoördinator bij Achterhoek Toerisme, als ik hem voorafgaand aan ons bezoek spreek. “Natuurlijk, voor een buitenstaander lijkt het alsof we hier in de Achterhoek ruimte genoeg hebben. Deels klopt dat natuurlijk, maar het is hier ook gewoon Nederland, met heel veel belanghebbenden die zich allemaal in de plannen moeten kunnen vinden. Overheden, natuurbeheerders, particuliere grondeigenaren, ondernemers. Je hebt echt een goed doortimmerd plan en een lange adem nodig om die allemaal mee te krijgen. Gelukkig zijn we daarin geslaagd.”

Glampen en Gore-Tex

Omdat de rit vanuit het westen van de Randstad nét even te lang is, hebben Frank, Henk en ik de avond tevoren al koers gezet richting Achterhoek. We slapen op camping Vreehorst, pal aan de mountainbikeroute van Winterswijk. Of beter, glamping Vreehorst, want je kunt er zeer royale safaritenten huren, inclusief badkamer en een vaatwasser (!). Maar aangezien die luxe tenten in het late najaar al afgebroken zijn, ‘behelpen’ we ons met een chalet op hetzelfde terrein. Behelpen tussen aanhalingstekens, want ook in zo’n vakantiehuisje kom je natuurlijk niks tekort. Er is zelfs een kachel. Helaas is die, ondanks dat we pas aan het begin van de herfst zitten, niet overbodig: regen komt in bakken naar beneden en de vloeistof van de analoge thermometer aan de buitenmuur staat onaangenaam laag in de glaskolom.

“Terwijl het weer in de praktijk toch vaak blijkt mee te vallen. Niet alleen omdat je ingepakt in waterdicht maar ademend Gore-Tex van al dat hemelwater veel minder last hebt dan je zou denken, maar ook omdat het gewoon niet vaak een hele dag continue regent.”

De volgende ochtend is de situatie helaas niet anders. Het is wat het is. We zijn hier om te biken en dus gaan we biken. Niet dat we gelijk van joepie-de-poepie helemaal los gaan. Misschien zijn er mensen die een dag rijden door de regen hoog op hun bucketlist hebben staan, maar als ik mag kiezen heb ik het liever droog. Regen werpt bij mij toch altijd een mentaal drempeltje op. Terwijl het weer in de praktijk toch vaak blijkt mee te vallen. Niet alleen omdat je ingepakt in Gore-Tex van al dat hemelwater veel minder last hebt dan je zou denken, maar ook omdat het niet vaak een hele dag non-stop regent. Oftewel: gewoon gaan met die banaan!

Nationaal Landschap Winterswijk

Ook nu valt het in eerste instantie wel mee met de regen. En ondanks de donkere lucht is niet te missen dat we hier door een bijzonder landschap rijden. Van de weidse vergezichten, eindeloze akkers en grote herenboerderijen die mijn eigen regio – de Zuid-Hollandse Eilanden – kenmerken, is hier geen sprake. Hier zijn de percelen klein, de boerderijen ook en beide worden omzoomd door bosjes en houtwallen. Fraai. En zo anders dan ik gewend ben, dat het me echt een vakantiegevoel geeft. Om dit bijzondere landschap ook in de toekomst zo mooi te houden, heeft de regio rond Winterswijk de status gekregen van Nationaal Landschap. Voor wat deze status waard is overigens, want wat de ene overheidshand geeft, wordt door de andere vaak net zo makkelijk weer genomen.

“Hier zijn de percelen klein, de boerderijen ook en beide worden omzoomd door bosjes en houtwallen. Fraai. En zo anders dan ik gewend ben, dat het me echt een vakantiegevoel geeft.”

Deze negatieve gedachte borrelt waarschijnlijk in me op vanwege de diepdonkere wolken die hier vandaag overtrekken. Maar feit is dat ook mijn eigen Zuid-Hollandse eiland een erkend Nationaal Landschap is. En dat dit overheden en ondernemers er niet van weerhoudt om het in hoog tempo vol te bouwen met industrieterreinen, spoorlijnen, woonwijken en grootschalige windparken. Ik hoop dus dat de streek rond Winterswijk een gelukkiger lot beschoren is, want het is hier echt prachtig en het zou fijn zijn als dat ook zo blijft. Ik ben op dat punt wel optimistisch. Immers, de reden dat het cultuurlandschap rond Winterswijk zo kleinschalig kon blijven, is de afgelegen ligging. Dat was vroeger zo en dat is nu nog steeds zo. Weliswaar in mindere mate, maar het is en blijft het meest oostelijke puntje van de Achterhoek.

Singletrackkilometers en kegelbanen

Naast je ogen hebben ook je benen en je armen op het mountainbikeroute winterswijk genoeg te doen. De oude mtb-route, die vrijwel geheel bestond uit land- en zandwegen, is bij de renovatie voor een groot deel intact gebleven, maar aangevuld met stukken singletrack. Soms is dat een beetje vreemd, zekere bij de wat kleinere bospercelen. Je duikt dan van de zandweg af het bos in, volgt een slingerend pad en komt dan op vrijwel dezelfde plek het bos weer uit. Superleuk, maar het geeft niet bepaald het gevoel dat je ergens naartoe onderweg bent. Maar goed, zo kom je natuurlijk wel aan je singletrackkilometers.

“Haar aanbod om even een paar kegels om te knallen slaan we over, maar haar enthousiasme en betrokkenheid werken aanstekelijk: ‘Ook als je hier niet overnacht kunt je bij ons gratis parkeren. En na het mountainbiken mag je gebruikmaken van onze douches.’”

Als het tijd is om even wat calorieën aan de vullen rijden we net langs restaurant Reuselink in recreatiepark het Winkel. Evenals als camping Vreehorst is dit een van de partnerbedrijven die de mountainbikeroute rond Winterswijk financieel ondersteunen. We mogen gewoon met onze vieze kloffie naar binnen. Terwijl we lekker aan het smikkelen zijn komt de baas even gedag zeggen; Nicole Reuselink, vierde generatie ondernemer. “Je bij ons ook overnachten”, vertelt ze. “En we hebben vier bowlingbanen en een indoor jeu-de-boules-baan.” Haar aanbod om even een paar kegels om te knallen slaan we over, maar haar enthousiasme en betrokkenheid werken aanstekelijk: “Ook als je hier niet overnacht kunt je bij ons gratis parkeren. En na het mountainbiken mag je gebruikmaken van onze douches. Zou je dat ook willen opschrijven?” Bij deze Nicole. En dan zeg ik er gelijk bij, dat je na het douchen op het terras van Reuselink je dorst kunt lessen met een lekker vers getapt pintje...

Intensieve singletrack en relaxte zandwegen

Weer onderweg slaat de aanvankelijke verwondering over de manier waarop de mountainbikeroute rond Winterswijk is vernieuwd om in béwondering. Er is namelijk geen stuk bos of er is wel een spannend paadje doorheen getrokken. Hulde aan de makers! Bovendien is de afwisseling tussen de intensieve singletracksecties en de meer relaxte zandwegen best prettig. Minder aangenaam is het weer, dat zich uiteindelijk toch van z'n slechtste kant laat zien. Tegen het einde van de ronde giert de regen in dikke waaiers naar beneden. M’n jack en regenbroek houden zich nog prima, maar m’n schoenen staan inmiddels vol water.

“Het twee kilometer lange parkoers op deze voormalige vuilstort schijnt serieus leuk te zijn, met alleen maar singletracks, een hoogteverschil van wel 110 meter en een rockgarden met zo'n 15.000 rotsen.”

Als we als gevolg van een onverwachte omleiding – er is een spoorwegovergang gesloten of zoiets – weer op de Vreehorst belanden zónder dat we de in de route opgenomen Winterswijkse Berg aangedaan hebben, zetten we er toch een punt achter voor vandaag. Enerzijds jammer, want het twee kilometer lange parkoers op deze voormalige vuilstort schijnt serieus leuk te zijn, met alleen maar singletracks, een hoogteverschil van wel 110 meter en een rockgarden met zo'n 15.000 rotsen. Maar aan de andere kant: de warme douche en dito kachel in ons chaletje zijn té verleidelijk om van mountainbikeroute Winterswijk af te draaien. Bovendien heeft Henk een treetje trippels in de koelkast gezet. Oftewel; die berg, die pakken we morgen wel…

Nawoord

Dit is deel drie in een serie van drie verhalen over de mountainbikeroutes in de Gelderse Achterhoek. Eerder brachten we een verhaal over de vernieuwde routes in de Graafschap en een artikel over de eveneens vernieuwde route in het Montferland.

Eerder gepubliceerd op 28 november 2021