Reizen | Slovenië: Trailparadijs tussen Alpen en Adriatico

Tekst: Mitchell van Wensveen // Foto's: Jarno Schurgers

Trailparadijs tussen Alpen en Adriatico

Mijn reis naar Slovenië begint op de Bike MOTION in Utrecht, waar ik Dušan ‘Dixi’ Štrucl ontmoet. Deze Sloveense mountainbiker en ondernemer blijkt, zo merk ik al snel, de godfather van het Sloveense mountainbiken. Hij verzorgt niet alleen op buitenlandse beurzen de promotie van Slovenië als mountainbikebestemming, maar is tevens eigenaar van een ecohotel en een trailcenter. Of we eens langs willen komen, vraagt hij. Daar moet ik wel even over nadenken. Twee seconden ongeveer. Natúúrlijk wil ik langskomen! En als ik vervolgens fotograaf Jarno bel, is ook zijn reactie helder: ‘Wanneer gaan we?!”

Dixi heeft alles tiptop geregeld, zo blijkt als we op het vliegveld van Ljubljana landen. Jarno en ik worden opgevangen door de bikeguides Grega en Klemen, die ons direct meenemen naar de Bohinj-vallei in het noordwesten van het land. En daar gaan we direct de berg op. Hoezo efficiënt? Moet trouwens ook, want we hebben een trein te halen. Daarover straks meer. Eerst fietsen. En flink ook!

Juliaanse en Dinarische Alpen

Na eindeloos veel haarspeldbochten en prachtige vergezichten hiken we het laatste stukje om op het hoogste punt te komen. Daar wacht de beloning: een onwaarschijnlijk fraai uitzicht! Achter ons de Juliaanse Alpen en de Triglav, met 2.864 meter de hoogste berg van Slovenië, voor ons de lagere Dinarische Alpen. Bij mooi weer is zelfs de Adriatische kust te zien. Ook het einddoel van deze rit, het treinstation waar we op tijd moeten zijn om bij onze eerste overnachtingsplek te komen, is vanaf ons standpunt zichtbaar. Dus, camera’s en telefoons terug in de tas en het gas erop!

Het terrein is hier ongerept en bepaald niet vergevingsgezind. Het is even wennen, maar na wat meters is het al snel remmen los en tranende ogen van de snelheid. De meeste trails zijn mulatjera, oftewel muilezelpaden. Bij herontdekking worden deze eeuwenoude transport- en verbindingsroutes nu als biketrail ingezet. Vanwege hun functionele voorgeschiedenis voelen ze heel natuurlijk aan. Op twee derde waarschuwt Grega voor het laatste, beduidend steilere stuk. Aangezien we een beetje in tijdnood raken – de trein wacht niet – voeren we niettemin het tempo toch nog wat op.

Het laatste dorpje

Grega blijkt niet overdreven te hebben. Het laatste stuk is een oud en verweerd wandelpad. Pittig! Met slechts een kleine tien minuten speelruimte halen we nog nét onze trein. Deze trein verbindt de Bohinj-vallei met de Sočavallei en de rest van Slovenië. We stappen op in Podbrdo en laten ons door lange tunnels door de berg terugvoeren naar Bohinjska Bistrica. Eenmaal terug is het al donker en rijden we meteen door naar ons appartement in Ukanc, wat ‘Aan het eind van de vallei’ betekent. Een terechte naamgeving, zo blijkt, want dit is inderdaad het laatste dorpje van de Bohinj-vallei; daarna rest alleen bos.

Bikepark Vogel

Na een goede nachtrust in appartementencomplex Don Andro beginnen we de dag in bikepark Vogel. ’s Winters is dit het grootste skigebied van Slovenië, ’s zomers is Vogel het grootste bikepark. De lift voert ons bijna recht omhoog langs een klif. Het park ligt namelijk op een plateau en om daar te komen moeten de nodige obstakels worden genomen. Het uitzicht vanuit de lift is absoluut van ansichtkaartniveau! In het bikepark worden we verwelkomd door Gasper, die hier samen met zijn maten alle lijnen aanlegt. Omdat het al laat is in het seizoen, is het bikepark officieel gesloten en zijn de liften hier buiten werking. Maar met een pick-up kom je natuurlijk ook boven.

Tijdens de rit bestuderen we de verschillende secties van de lijn, zodat we straks enigszins verantwoord naar beneden kunnen sjezen. De lijn kent nogal wat technisch ingewikkelde secties, waarbij enige voorkennis beslist geen kwaad kan. Gasper weet goed uit te leggen waarop we moeten letten. Want ook al ligt het bikepark niet ver van de trails waar we de dag ervoor hebben gereden, toch is het hier compleet anders. Hier zijn vanwege de grotere hoogte praktisch geen bomen, maar wel heel veel bloemen en struiken. Het bikepark is aangelegd met respect voor de natuur en dat is goed te merken: geen gladgestreken paden, maar ruige, natuurlijke trails. Dat levert een paar iets te spannende momenten op, maar genieten is het wel.

De Karawanken

Na wederom een goede nachtrust bij Don Andro is het tijd om de reis voort te zetten. We verlaten de Bohinj-vallei en reizen door naar de Karawanken, een gebergte dat meer in het oosten ligt. Deze bergen iets zijn lager en wat meer afgerond. Ideaal voor mountainbikers, alleen gaan wij vandaag niet óp een berg fietsen, maar eronder, in de gangen van een oude loodmijn. We ontmoeten Anej Štrucl, die deze mijnen kent als z‘n broekzak en ook de routes heeft uitgezet. Anej start met een rondleiding door het museum dat volledig aan deze mijnen is gewijd. Hier leren we over de historie van het ondergrondse gangenstelsel en de delfstof waar de mijnwerkers naar zochten: lood. Het merendeel hiervan werd en wordt verwerkt in accu’s. Het gebied kent dan ook nog steeds actieve loodmijnen en diverse accufabrikanten.

Na de rondleiding is het tijd om onze hoofdlampen op te zetten; we gaan de mijn in met onze bikes! Binnen de berg is het aardedonker. De tempratuur bedraagt er constant tien graden, zomer én winter. Het ondergronds biken is een bijzondere belevenis. De vijf kilometer lange trail voert langs oude mijninstallaties en andere bezienswaardigheden. Een onvergetelijke ervaring rijker rijden we naar het huis van Anej, wat tegelijkertijd Ecohotel Kmetija Koros is. Dit hotel is volledig ingericht op mountainbikers en beschikt over een beveiligde stalling plus werkplaats en afspuitmogelijkheden. En, niet onbelangrijk, koud bier in de koelkast!

Dixiland

Het gebied rond het hotel wordt door de locals Dixiland genoemd. Dixi Štrucl, de vader van Anej en de initiator van deze trip, stond aan de wieg van het mountainbiken in Slovenië. In zijn tijd waren er geen fatsoenlijke mountainbikes, laat staan biketrails, vertelt hij. En die laatste zijn toch echt noodzakelijk als je mountainbikers wilt trekken. Met Ekohotel Koros als basis zijn daarom door Dixie en Anej trails gebouwd of aangepast en kon de mountainbikescene in Slovenië uitgroeien tot wat deze nu is. Wij gaan Dixi’s trails morgen rijden, nu is het tijd voor bier en eten. Het Ecohotel richt zich volledig op biologische streekproducten. De groentes verbouwt men zelf, vlees en zuivel komen van de buren. Er wordt hier met liefde gekookt en dat proef je!

Als we de volgende dag met Anej op pad gaan, horen we dat de door hem en zijn vader gebouwde trails tot de beste ter wereld horen. Ze trekken bikers uit de gehele wereld, zelfs de Enduro World Series doen Dixiland aan. Desondanks zijn paden aangelegd in harmonie met de natuur. Het is het terrein zelf dat de lijnen bepaalt, niet een graafmachine. En voor de bouw worden uitsluitend lokale materialen gebruikt. De aangename natuurlijke flow is kenmerkend voor de trails. Omdat de omgeving in feite niet hoeft te wijken voor de paden, zijn de bossen rondom het hotel vrijwel ongerept. En omdat het zijn eigen land betreft, worden Dixi en Anej bij de ontwikkeling van hun trails niet of nauwelijks beperkt door wet- en regelgeving. Behalve het kappen van bomen – dit is expliciet voorbehouden aan de overheid – zijn er nauwelijks restricties.

Double Black Diamond

De meeste van deze paden waren oorspronkelijk verbindingsroutes tussen boerderijen onderling en kerken. Ze worden met zorg en toewijding door vrijwilligers onderhouden. De eerste trail die we gaan rijden is er een van negen kilometer. Nadat we daarop flink zijn opgewarmd, vermaken we ons de rest van de dag in het trailcenter rondom het hotel. Er zijn verschillende niveaus, zodat iedereen uit de voeten kan. Net als bij skipistes wordt de moeilijkheidsgraad door middel van kleurcodes aangegeven. Zelf heb ik de beruchte Double Black Diamond maar overgeslagen; bij de rode trails brak het zweet me al uit...

De kers op de taart: de Urslja Gora-trail

Op onze laatste dag trakteert Anej ons op een van de mooiste routes van Slovenië: Urslja Gora-route Ook hier gaat het om een oud wandelpad, dat in dit geval leidt naar een kerk op een berg. Wij starten natuurlijk vanaf de kerk. Voordat we naar beneden gaan, eten we eerst nog wat in het lokale restaurantje. We bestellen wat de pot schaft, hetgeen vandaag bestaat uit een typisch Sloveense ješpren-soep, gerst en brood. Met een goed gevulde gevuld maag – niet over dreven, natuurlijk – gaan we op pad.

De trail loopt over een zeer smalle bergkam met aan weerszijden een steile helling. Het eerste stuk is snel en smal, maar verloopt soepel. Halverwege waarschuwt Anej ons; een wandelaar komt de berg opgelopen. In Slovenië is het erg onvriendelijk, zo niet onbeleefd, om tegemoetkomende wandelaars niet te groeten en niet ‘even’ een praatje met ze te maken. Dat doen we dus ook, om pas twintig minuten later verder te rollen. Dan wordt de trail steiler en technischer. Maar gelukkig ver loopt alles zonder ongelukken. Mens en materieel hebben ook deze laatste Sloveense bergproef glansrijk doorstaan. Die laatste afdaling was overigens echt de kers op de taart en een mooie afsluiter van een super week in een wonderschoon, mountainbikeminnend Slovenië.