Waarom heb je een mtb-vignet nodig?
Kosten voor aanleg, onderhoud én rechtszaken
Nederland kent momentel 279 mountainbikeroutes. En die liggen veelal op privaat grondgebied waar toestemming is gegeven voor de aanleg en gebruik van mountainbikeroutes. Die aanleg wordt in veel gevallen gedaan door een leger vrijwilligers. Maar omdat zij hun werk vrijwillig doen, wil dat nog niet zeggen dat het niets kost om een route aan te leggen en daarna te onderhouden.
Om die reden heb je in sommige gebieden een verplicht mtb-vignet (ook wel in de volksmond ‘mtb-vergunning’ genoemd) nodig voor gebruik van de mountainbikeroutes. In andere gebieden wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd, al dan niet via een specifiek vignet. De opbrengsten worden veelal rechtstreeks gebruikt voor de onderhoudskosten. Soms draag je met de aanschaf van een routevignet óók bij aan de natuurontwikkeling en -instandhouding rond de route. En – helaas – het geld is ook hard nodig om rechtsgang te bekostigen; mountainbikeroutes staan helaas op gespannen voet met de inzichten van enkele natuurbeschermers.
Wil je exact weten hoe je bijdrage wordt besteedt, check dan zeker de website van de betreffende organisatie.
Geen landelijk mtb-vignet
Veel bikers zien graag één landelijk mtb-vignet. En dat is erg begrijpelijk, want dat lijkt ook het meest praktische vanuit het oogpunt van de gebruiker.
Maar hoe goed dat idee ook klinkt, zo onrealistisch is het vooralsnog in de uitvoering, helaas. Want het punt is dat elke partij een andere opbouw van de prijs van zo’n vignet hanteert. Sommigen gebruiken het om alleen de mountainbikeroute te onderhouden. Maar bij anderen draag je via het mtb-viget (en ook via vignetten voor ruiters) ook bij aan de totale kosten voor algeheel natuurbehoud.
Nederland is een groot lappendeken met verschillende landeigenaren. Veel natuurgebieden bestaan dus uit meerdere lappen grond van verschillende eigenaren. Routes in dit soort gebieden komen daarom ook vaak pas tot stand na lang overleg tussen diverse instanties. Er wordt dan onder meer gekeken naar de impact van een route. Maar ook hoe duurzaam onderhouden kan worden. En kostendekking hoort hier óók bij. Het lastige hierbij is dat daarin amper één lijn te trekken is die voor alle gebieden én alle eigenaren werkt.
Dus hoe nobel het idee ook is; de kans dat we naar één landelijk mtb-vignet zullen gaan is om die reden voorlopig nog steeds heel klein. Al hield Patrick Jansen – die bij de totstandkoming en aanleg van veel routes betrokken is – onlangs nog een enquête om de wens naar zo’n landelijk vignet beter in beeld te krijgen. Met uitkomsten staat hij vervolgens sterker bij het afwijzen of juist het stimuleren van een landelijk vignet in gesprek met landeigenaren en/of routebeheerders.
Digitale vignetten
Een aan aantal vignetten is nu digitaal beschikbaar. Onder meer het mountainbikevignet van Natuurmonumenten en de Utrechtse Heuvelrug zijn digitaal te koop, waarna je ze in een Google of Apple Wallet-app opslaat op je telefoon. Meer informatie hierover vind je bij desbetreffende partijen.
Waar heb je een mtb-vignet of -vergunning nodig?
Mountainbikroutes met verplicht mtb-vignet
Natuurmonumenten – € 10,50 – € 16,50 (ook digitaal)
Natuurmonumenten heeft meer dan 300 kilometer aan mountainbikepaden, verspreidt over zeventien routes. Bij vijf mountainbikeroutes van Natuurmonumenten is het mtb-vignet verplicht. Bij de overige mountainbikeroutes is het gewenst er een bij je te hebben. Want met de aanschaf van het vignet draag je óók bij aan de kosten van onderhoud van hun mountainbikeroutes waar geen vignetplicht is.
Je hebt een mtb-vignet nodig voor de routes:
- Nationaal Park Veluwezoom;
- Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen;
- Bergherbos-Montferland;
- Voorsterbos-Waterloopbos, en;
- Beetsterzwaag.
Het mtb-vignet van Natuurmonumenten voor 2025 kost € 16,50. Maar als je lid bent van Natuurmonumenten, dan betaal je maar € 11,55. Dit vignet is verkrijgbaar bij de bezoekerscentra bij de routes met vignet-plicht en uiteraard online via: natuurmonumenten.nl/mtb/vignet. Je kunt deze vergunning óók in digitale vorm bestellen, waarbij je het opslaat in de Wallet-app van je telefoon. De kosten voor dit digitale mountainbike-vignet zijn € 15,00 voor niet-leden en € 10,50 wanneer je wél al lid bent van Natuurmonumenten. Het MTB-vignet voor 2025 van Natuurmonumenten is geldig van november 2024 tot en met 31 december 2025.
Utrechtse Heuvelrug – € 7,50 (ook digitaal)
De Utrechtse Heuvelrug wordt ook wel eens ‘Het trailcentrum van Nederland’ genoemd. En dat is misschien niet geheel onterecht als je kijkt naar wat je op de Heuvelrug kunt vinden. In totaal vind je er 10 mountainbikeroutes.
Let op: De routes van Den Treek-Henschoten bevinden zich óók op de Utrechtse Heuvelrug, maar daar geldt een eigen mtb-vignet. Zie hier voor meer informatie.
- Amerongen;
- Austerlitz;
- Hoge Vuursche;
- Kinderroute Austerlitz;
- Kwintelooijen – Rhenen;
- Lage Vuursche;
- Leersum;
- Rhenen;
- Soest;
- Zeist.
MTB-vignet Utrechtse Heuvelrug in 2025 digitaal
Het vignet voor de mountainbikeroutes op de Utrechtse Heuvelrug is vanaf 2024 een digitaal én persoonlijk vignet en kost € 7,50. Het vignet met daarop jouw naam bewaar je daarna in je Google of Apple Wallet, of als PDF in je smartphone. Je kunt er ook voor kiezen om hem uit te printen.
Het vignet voor 2025 is vanaf 1 december beschikbaar via de webshop op mtb-utrechtseheuvelrug.nl/vignet en is geldig vanaf 1 janauri 2025.
Den Treek – Henschoten – € 25 / Dagvignet € 5
Ten westen van Leusden, tussen Amersfoort en Maarn ligt landgoed Den Treek-Henschoten. Dit gebied heeft twee mountainbikeroutes:
- Den Treek;
- Henschoten.
Let op: Deze routes vallen niet onder het mtb-vignet van de Utrechtse Heuvelrug.
Het vignet heeft een geldigheidsduur die samenvalt met het kalenderjaar. Het mtb-vignet voor de routes op Den Treek – Henschoten kost € 25,00 per jaar en is dus geldig van 1 januari tot en met 31 december 2025. Ook is er een dagkaart beschikbaar voor € 5,00.
Je koopt het Treeker mtb-vignet via de webshop op dentreekhenschoten.nl/mtb.
Kalmthoutse Heide – € 5,00 – € 12,00
De Kalmthoutse Heide is een gebied dat deels in West-Brabant en deels in de Belgische provincie Antwerpen ligt. Sinds 2020 is er gewerkt aan een netwerk met 4 mountainbikeroutes. Op de Kalmthoutse Heide geldt voor de 4 routes een verplicht mtb-vignet:
- Wildernissen;
- Stoppelbergen;
- Volksabdij;
- Staartse Heide.
De vier mountainbikeroutes zijn onderling verbonden met twee verbindingslussen van 27 en 17 kilometer. Op deze verbindingslussen geldt geen vignetplicht. Ook op de nieuwe mountainbikeroute nabij Essen, de Wildertse Duintjes, heb je géén mtb-vergunning nodig.
Het vignet voor de mountainbikeroutes op de Kalmthoutse Heide is digitaal. Je koopt hem dan ook online via: www.grensparkkalmthoutseheide.com/mountainbike. Het vignet is persoonsgebonden en je draagt hem dus bij je op je telefoon. De kosten bedragen € 12,00 per kalenderjaar. Een dagvignet kost € 5,00.
Meer achtergrond over de mountainbikeroutes en het instellen van een mtb-vignet lees je hier en hier.
Almere – Braambergen en Skills Park – € 7,50
Rondom Almere liggen 4 routes van in totaal 33 kilometer en 300 hoogtemeters. Samen met de verbindingsroutes beslaat het hele mountainbikeroutenetwerk rond Almere ruim 55 kilometer.
- Kotterbos (geen vignetplicht);
- Kemphaan (geen vignetplicht);
- Braambergen;
- Skills Park.
Voor al deze mountainbikeroutes geldt een verplicht mtb-vignet. De route op de Braamberg en het Skills Park zijn bovendien alleen toegankelijk via een poort die afgesloten is met een codeslot. Door het mtb-vignet te kopen, krijg je de code en dus toegang. Het jaarvignet kost € 7,50. Kijk voor verkoopplekken op: mtbmore.nl/routevignet
Landgoed Mariënwaerdt (Beesd) – € 5,50 – € 17,00
Op Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt, nabij Beesd, ligt een mountainbikeroute van 20 kilometer. Deze bestaat uit twee landschappelijke, niet technische lussen en gaat langs populierenbossen, broekbossen, landgoedbossen, agrarische gronden, dijken, eendenkooien, sloten en kanalen. De route is zoveel mogelijk gescheiden van wandelroutes en is deels met grind verhard. Er is ook een zes kilometer lange kinderroute, die over en deel van de grote route loopt.
Voor de mtb-routes op Landgoed Mariënwaerdt geldt vanaf 1 juni 2024 een verplichtvignet. Een dagvignet kost € 5,50; een jaarvignet voor 2025 kost € 17,00. Je bestelt een vignet online via: marienwaerdt.nl/product-categorie/mtg-trail
Routes met niet-verplicht mtb-vignet
Voor vrijwel elke mountainbikeroute in Nederland geldt dat ze zijn aangelegd en worden onderhouden door groepen vrijwilligers. Maar vrijwillig wil nog niet zeggen dat er geen onkosten zijn. Lokale sponsoren schieten vaak te hulp. Maar dat is lang niet dekkend. Bijdragen vanuit de gebruikersgroep zijn dan ook méér dan welkom. Check daarom zeker eens de website of Facebookpagina van je favoriete route om te zien hoe jij een steentje kan bijdragen. Dat kan uiteraard door fysiek mee te helpen, maar dus vaak ook financieel.
Bij een aantal mountainbikeroutes wordt actief geworven naar inkomsten via een vrijwillig vignet.
Zuid-Limburg – MOZL MTB-Card – € 10
In het uiterste zuiden van ons land wordt actief én hard gewerkt aan de upgrade van bestaande een aanleg van nieuwe mountainbikeroutes. De belangenbehartiging en werkzaamheden zijn samengebracht onder de stichting Mountainbike Ontwikkeling Zuid-Limburg (MOZL). Samen met ruim 350 vrijwilligers staan zij in voor maar liefst 23 mountainbikeroutes:
- Watersley Sports & Talentpark Sittard-Geleen route;
- Sittard Watersley NK 2019 route;
- Shimano Valkenburg: Houthem route;
- Maastricht:
- Sint Pietersbergroute (D’n Observant);
- Scharn route;
- Sint Pietersbergroute (Rondje Riemst);
- Windraak route;
- Shimano Family Ride Valkenburg;
- Mechelen:
- Family Ride;
- Mechelen route;
- Rabo Vijlen (Epen)-route;
- Landal Cauberg Valkenburg route;
- Sint Geertruid route;
- Parkstad:
- Landgraaf NK 2017 route;
- Landgraaf Combinatietraject;
- Heerlen-route;
- Roode Beek route;
- Strijthagen route;
- Brunssummerheide route;
- Nuth-Voerendaal route;
- Meerssen route;
- Ber Huynen Margraten route;
- Gulpen route.
Met de aanschaf van de MTB-Card, het lokale niet-verplichte mtb-vignet, ondersteun je de stichting die de mountainbikeroutes in Zuid-Limburg onderhoud. 90% van het geld wordt besteed aan het onderhoud en aanleg van de mountainroutes. Het overige geld gaat naar het Zuid-Limburgse landschapsfonds en onderzoeken naar flora en fauna rondom nieuwe en bestaande routes.
De MOZL MTB-Card is online te koop. En na de aanschaf kun je bij VVV-winkels en diverse fietswinkels een unieke framesticker ophalen, waarmee je kunt laten zien dat je MOZL ondersteunt.
De MOZL MTB-Card bestel je hier.
MTB-Noordwest – € 12,50
MTB-Noordwest is één van de grootste en meest actieve mountainbikeverenigingen van het land. Ze zijn betrokken bij een aantal mountainbikeroutes in het westen van Nederland:
- Schoorl;
- Geestmerambacht – Langedijk;
- Park van Luna – Heerhugowaard;
- Spaarnwoude – Velsen Zuid;
- Dijkgatbos – Wieringerwerf;
- Het Twiske (Het Smaal – Oostzaan, Zanddijk – Landsmeer, NoorderIJplasroute – Amsterdam en de Pumptrack – Landsmeer), en;
- De Goorn.
Je kan donateur van de vereniging worden vanaf € 12,50. Met die bijdragen doet MTB-Noordwest het onderhoud op de mountainbikeroutes van Schoorl, Geestmerambacht, Park van Luna en Spaarnwoude. Ook zet de vereniging zich in voor de routes van het Dijkgatbos en De Goorn. Naast een donatie vanaf € 12,50 zijn er ook diverse andere opties. Kijk voor mogelijkheden op: mtb-noordwest.nl/lid_of_donateur_worden
Mountainbikeroutenetwerk Deventer – MTB Salland Vignet – Prijs onbekend
Rondom Deventer liggen 4 mountainbikeroutes onder de naam ‘MTB Salland’:
- Wechelerveld;
- Oostermaat;
- IJsselland;
- Salland.
Deze mountainbikeroutes werden allemaal onderhouden door zelfstandige groepen. Sinds enige tijd trekken ze samen op onder stichting MTB Salland. Tot 1 november 2024 kon je MTB Salland ondersteunen door aanschaf van hun niet-verplichte mtb-vignet. Vooralsnog is de verkoop van de vignetten stopgezet. Wel vind je op diverse plekken bordjes langs de route met een QR-code die je kunt scannen om ter plaatse een donatie te doen.
Mountainbikeroutenetwerk Achterhoek
In de Gelderse Achterhoek vind je meerdere, gevarieerde mountainbikeroutes. Inmiddels al meer dan 200 kilometer. Alle mtb-routes in de Achterhoek, op de route van Zeddam na, zijn ook in 2024 te rijden zonder vignet. De mtb-route Monterferland (Zeddam) ligt in het gebied van Natuurmonumenten en daar dien je het vignet van Natuurmonumenten voor te hebben.
- Gorssel-Noord;
- Gorssel-Zuid;
- Zutphen;
- Vorden;
- Lochem;
- Borculo;
- Ruurlo;
- Winterswijk;
- Monterferland / Zeddam (deze route valt onder het vignet van Natuurmonumenten).
Het onderhoud wordt door vrijwilligers gedaan onder leiding van Stichting MTB Achterhoek. Maar dit onderhoud en ook de doorontwikkeling van het routenetwerk kost geld. Een vrijwillige financiële bijdrage wordt daarom zeer gewaardeerd. Doneren kan via: www.outdoorachterhoek.nl/Vrijwilligebijdrage
Mountainbikeroutenetwerk Rijk van Nijmegen – € 10
In het Rijk van Nijmegen liggen sinds een paar jaar vier nieuwe, moderne mountainbikeroutes. Het routenetwerk heeft 4 routes:
- Trek Nijmegen;
- Groesbeek;
- Giant Mook;
- Malden.
Alle mountainbikeroutes in het Rijk van Nijmegen zijn ook in 2025 zonder mtb-vignet te rijden. Maar bijdragen zijn meer dan welkom. Niet alleen voor onderhoud, maar ook voor zaken rondom het principiële bestaansrecht van de routes. Het bedrag dat je kunt doneer is vrij te bepalen. Vanaf 10 euro per stuk krijg je een jaarvignet. Doneren en het vignet bestellen kan via: www.mtb-rijkvannijmegen.nl/steun-ons. Je kunt het vignet ook ophalen tegen betaling van 10 euro in de winkel van Trek Bicycle Nijmegen aan de Hatertseweg 486, 6533 GV Nijmegen.
MTB Tracks Oosterhout – € 12,50
Tussen Breda en Oosterhout liggen 3 routes:
- Vrachelen;
- Cadettenkamp;
- Dorst.
De mountainbikeroutes rondom Oosterhout worden beheerd, onderhouden en aangelegd door vrijwilligers van Stichting MTB Tracks Oosterhout. Ze krijgen geen financiële bijdrage van overheidinstanties of de gemeente en zijn daarom volledig afhankelijk van sponsoren en donoren. Voor € 12,50 ben je donateur (doorlopende, jaarlijkse machtiging) en krijg je het ‘MTB Tracks Oosterhout Vrienden’-vignet. Je kunt doneren via: www.mtbtracksoosterhout.nl/doneer
MTB Zuid Veluwe – vanaf € 12,00
Aan de zuidkant van de Veluwe vind je 7 routes die worden beheerd door MTB Zuid Veluwe. Ze vragen je een vrijwillige bijdrage waarbij je vanaf € 12,00 supporter bent van het vrijwillige team dat onderhoud pleegt. Als bedrijf of instelling kun je ook vriend worden van de route, waarbij je naam/logo wordt vermeld op de website. Supporteren of vrienden worden doe je via hun website. Het routenetwerk op de Zuid Veluwe omvat de routes:
- Ede;
- Kinderroute Ede;
- Lunteren;
- Oosterbeek;
- Otterlo;
- Schaarsbergen;
- Arnhem.